قصّه‌یِ گردانيدنِ قبله سویِ کعبه

اوّل چون پيغامبرِ ما عليه‌السّلام به‌مکّه بود پيش از هجرت، قبله‌ي او کعبه بود. چون نماز کردی او با ياران روی سویِ کعبه کردندی. پس چون هجرت کردند و به‌مدينه آمدند، آنجا غلبه جهودان داشتند، و ايشان نماز سویِ بيت‌المقدّس کردندی؛ که بيت‌المقدّس قبله‌ي پيغامبران بود، و آنِ موسی و عيسی؛ و جایِ فاضل بود. پس جبرئيل عليه‌السّلام پيغامبر عليه‌السّلام را گفت: تو نيز روی سویِ بيت‌المقدّس کن در وقتِ نمازکردن؛ و پيغامبر صلّی‌الله عليه و سلّم يک‌چند به ‌وقتِ نمازکردن روی سویِ بيت‌المقدّس می‌کرد.
و چون پيغامبر عليه‌السّلام دست گشاده کرد بر جهودان، و هر کی ايمان به پيغامبری محمّد می‌آورد و الّا ايشان را می‌کشت[1]، پس اين جهودان مر پيغامبر صلّی‌الله عليه و سلّم را گفتند که يا محمّد تو با ما بدين قبله‌یِ بيت‌المقدّس می‌نمازکنی، پس چرا ما را می‌بکشی؟ گفت: از جهتِ آن که شما به پيغامبریِ من ايمان نمی‌آوريد.
و پيغامبر را مراد آن بود که قبله‌یِ او کعبه باشد؛ هم‌چُنان‌که در اوّل به مکّه بود[2]؛ و همی‌خواست که اين حاجت از حقّ‌تعالیٰ بخواهد.
و چون جبريل بيامد پيغامبر عليه‌السّلام اين احوال به وی بازگفت. جبريل عليه‌السّلام گفت که: من از حقّ‌تعالیٰ تو را فرمان آورم بدين؛ و تو هيچ غم مخور. و پس جبريل برفت به حضرتِ عزّت و گفت: يا ربّ‌العزّة، تو خود عالِم‌الاسراری که پيغامبر صلّی‌الله عليه و سلّم چه درخواست می‌کند؛ می‌خواهد که در وقتِ نمازکردن، روی سویِ کعبه آوَرَد تا بر خلافِ جهودان باشد. پس حقّ‌تعالیٰ مرادِ پيغامبر برآورد و گفت: روا بُوَد؛ بگو تا روی به کعبه آوَرَد. و پيغامبر روی سویِ آسمان کرده بود تا جبريل رسد و چه فرمان آوَرَد. پس جبريل عليه‌السّلام هم درآن ساعت برسيد، و اين آيت بياورد: قَد نری تقلّبَ وجهکَ فی‌السّماءِ فَلنولّينّک قِبلةً تَرضيها. فوّل وَجهک شطر المسجدالحرام. و حيث ما کُنتم فَوَلُّوا وجوهَکم شَطره[3]. پس پيغامبر صلّی‌الله عليه و سلّم شاد گشت، و روی سویِ کعبه کرد؛ و قبله‌یِ مسلمانان کعبه گشت. و هر کی روی به‌جز کعبه کند از پسِ آن که اين آيت بيامد، او از جمله‌یِ مسلمانان نيست.

&
ترجمه‌یِ تفسيرِ طبری، ج1، صص111-110
œ
پابرگ‌ها:
[1]و هرکه با وی بچخيد همی‌کشت. (نسخه‌یِ "پا")
[2]همچنان‌که از اوّل بوده بود آنگه که به مکّه بود. (پا)
[3]البقرة 144.